Borelioza – diagnostyka, leczenie, objawy.
Borelioza (Choroba z Lyme) to wielonarządowa choroba zakaźna. Dochodzi do niej najczęściej w wyniku ukłucia przez kleszcze (Ixodes ricinus).
„Ixodes ricinus” czyli Kleszcz pospolity lub Kleszcz Pastwiskowy czy Kleszcz Psi to gatunek pajęczaka z rodziny kleszczowatych. Kleszcze żyją głównie w lasach, na paprociach, trawach i innych roślinach leśnych. Pajęczaki te atakują ssaki, ptaki i człowieka. Nienassana samica osiąga długość 4 mm
Ssąca samica może zwiększyć swoją masę 200 razy!
Boreliozę wywołuje ukłucie przez kleszcza zakażonego krętkami Borrelia burgdorferi.
Duża różnorodność obrazów klinicznych i serologicznych boreliozy stwarza istotne trudności diagnostyczne. Diagnostykę boreliozy podzielono na wykonywaną standardowo oraz wysoce specjalistyczną, przeprowadzaną w przypadkach szczególnych.
Za rozwój boreliozy z Lyme odpowiedzialne są 3 różne gatunki krętka. Wszystkie mogą powodować wystąpienie objawu w postaci rumienia wędrującego, natomiast za zapalenie stawów najczęściej odpowiedzialny jest gatunek Borrelia burgdorferii. Z objawami neurologicznymi wiąże się Borrelia garinii. Z kolei przewlekłe zanikowe zapalenie skóry i chłoniak limfatyczny skóry występuje w przebiegu zakażenia Borrelia afzelii. Po ukłuciu przez kleszcza do rozsiewu krętków w organizmie dochodzi poprzez krew, chłonkę oraz wzdłuż nerwów obwodowych.
Podział objawów zgodnie z Polskim Towarzystwem Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych.
Postać wczesna – trwającą do 6 miesięcy od ukłucia
- Postać ograniczona/zlokalizowana. Pojawia się do 8 tygodni od momentu ukłucia przez kleszcza w postaci objawów jak: rumień wędrujący, chłoniak limfatyczny skóry, miejscowa limfadenopatia oraz objawy ogólnoustrojowe o łagodnym przebiegu
- Postać rozsiana. Pojawia się od 6–26 tygodni od ukłucia przez kleszcza w postaci objawów jak: rumień wędrujący mnogi, neuroborelioza, zapalenie serca, zapalenie stawów, postaci oczne, jak zapalenie siatkówki i naczyniówki
Postać późna – trwającą powyżej 6 miesięcy od ukłucia
- Wśród objawów postaci późnej należy wymienić takie objawy jak przewlekłe zanikowe zapalenie skóry, zapalenie stawów, oraz przewlekła neuroborelioza.
Objawy chorobowe
Charakterystycznym objawem jest rumień wędrujący, występujący u 50-90% zakażonych pacjentów. Powstaje w 3–30 dni od momentu ukłucia przez kleszcza. Zmiana przyjmuje zabarwienie czerwone do czerwono-sinego i jest wyraźnie odgraniczona od otaczającej ją zdrowej skóry. Skóra w obrębie rumienia nie jest obrzęknięta, ale występuje charakterystyczne przejaśnienie w środku przebarwienia.
Diagnostyka
W przebiegu zakażenia boreliozą wyniki podstawowych badań laboratoryjnych są na ogół prawidłowe lub ich wartości mogą być trochę podwyższone. Diagnozując boreliozę należy zawsze uwzględnić konsultację lekarza specjalisty, która składa się z:
- Badania podmiotowego
- Weryfikacji obecności rumienia wędrującego
- Badań serologicznych
Badania laboratoryjne mają na celu stwierdzenie występowania w surowicy krwi przeciwciał w klasach IgM i IgG przeciwko antygenom krętków. Badanie to wykonuje się dwuetapowo, najpierw wykonywany jest test przesiewowy tzw. test Elisa. W przypadku dodatniego wyniku w teście Elisa należy wykonać test potwierdzenia, którym jest test Western-blot.
